Stres, bireyi rahatsız eden bir durum karşısında organizmanın verdiği bir tepki türüdür. Stres yaşatan bir durum karşısında, birey üzerinde baskı ve gerginlik hissedebilir. Bir başka deyişle, stres yaşatan durum karşısında bireyin fiziksel ve duygusal dünyasının gösterdiği “zorlanıyorum” reaksiyonudur. Stres hakkında bilinmesi gereken ilk şey stresin bir tepki olduğudur. Bu tepki geçmiş tecrübeler, mental yapı gibi birçok faktörden etkilenir.
Stresin boyutuna göre yıkıcı etkileri olabilir. Stresin yıkıcı etkilerinin olmasının en önemli nedenlerinden biri bireyin kendi zayıf yanlarını kabul etmemesiyle ilgilidir. Daima mükemmel olma çabası da diyebiliriz. Hitler’in güçlü ve etkili bir politikacı olması fakat iyi bir kumandan olmadığını kabul etmemesi gibi, Sokrates’in çok iyi bir eğitimci olması ancak iyi bir asker olamaması gibi… Bireyin stresle mücadelede başarılı olması için, nelerden hoşlanıp, nelerin kendisini rahatsız ettiğini iyi bilmesi ve en mühimi de zayıf yanlarını kabul ederek geliştirmesi gerektiğidir.

STRESLE BAŞ ETME YÖNTEMLERİ
1. Kendi gücünüzü ve zayıf taraflarınızı analiz edin!
Herkesin yetenekleri vardır, ancak buna rağmen herkes her şeyin mükemmelini yapamaz. Bireylerin çok iyi oldukları alanlar birbirinden farklıdır. Burada doğru olan bireyin kendi potansiyelinin farkına vararak bu doğrultuda çaba göstermesidir. Bu da ancak bireyin kendi güçlü ve zayıf yanlarının farkında olması ile gerçekleşir. Kendini iyi tanıyan bir kimse, kendini gereksiz yere strese sokmayacaktır. Çünkü kendini iyi analiz ettiğinden, onu strese sokabilecek durumları önceden fark eder ve önlemlerini bu doğrultuda alır. Aynı zamanda kendini iyi analiz eden bireyler, zayıf yanlarını güçlendirecek ve güçlü yanlarını da daha etkin kullanmanın yollarını arayacaktır.

2. Hedeflerinizi iyi saptayın!
Başarı insanı hayata bağlar. Ancak başarılı olabilmesi için insanın hedeflerini çok iyi belirlemesi gerekir. Hedefler belirlerken, birey olmak istediği ve olduğu kişinin arasındaki farkı iyi saptamalıdır. Bunu yaparken şunlar önemlidir:
> Hedeflerinizi seçerken gerçekçi olun.
> Kendinize özel hedefler oluşturun.
> Birbiri ile çelişen hedeflerden kaçının.
> Hedefleriniz içerinde herkesin menfaatine olan hedeflerde olmalı.
> Katı olmayın.

3. Sizi strese sokan şeyleri tespit edin!
Her insanı strese sokan durum birbirinden farklıdır. Birey kendini strese sokan durumu bilirse önceden tedbir alması kolaylaşacaktır. “Nelerin bizim canımızı sıktığını bilmek bile iyileştirici bir çalışmadır (Dr. Hans Salye)”.

4. Stresin belirtilerini tanıyın!
Eğer stres verici bir durum içerisindeysek, vücudumuz bunun için bize çeşitli uyarılar verir. Bu uyarı fiziksel ve duygusal belirtiler olarak tanımlamak mümkündür. Bu belirtilerden en sık görülenler şunlardır:
> Terleme
> Ateş yükselmesi
> Tansiyon artışı
> Kalp atışlarında hızlanma
> Ağız kuruluğu
> Baş ağrısı
> Baş dönmesi
> Mide bulantısı
> Sebepsiz ağrılar
> Yorgunluk, isteksizlik

5. İyimser olun!
Bireyin strese karşı olan tepkisi yalnızca bireyi strese sokan etkenlerden kaynaklanmaz. Aynı zamanda bu etkenlere karşı olan tutumundan da kaynaklanır.

6. Stresle başa çıkma tekniklerini öğrenin!
Yapılan araştırmalara göre stres ile mücadele anlamında kullanılan teknik sayısının iki binin üzerinde olduğu bilinmektedir. Bu tekniklerden hangisinin nerede kullanılacağına birey tek başına karar verebileceği gibi kendisine danışmanlık eden bir uzman ile birlikte de karar verebilir. Bazen kişiyi strese sokan durum için kaçınma tekniği uygun görülürken, bazense yüzleşme tekniği uygun görülebilir. Bu iki teknik bir birine zıt görünse de hangi tekniğin kime uygun olduğu konusunda bir uzmandan yardım alınmalıdır.